XEM LẠI ÁN TÍCH ĐINH KIM NGÔ TỪ BẢN GIA PHẢ CHỮ HÁN - NHÂN ĐINH THỊ CHẤP KIM NGÔ

Mạnh Hùng - Xuân Thiện

Trong GP dòng họ Cao Trần và trong truyền khẩu của dòng họ Cao Trần có một án tích cho đến nay chúng ta vẫn gọi là vụ án  Viên tiên chỉ xã Đinh Kim Ngô sát hại ông Đức Trung đời thứ 5. Sau khi đọc dịch lại phần GP chữ Hán Người biên dịch thấy cần có sự điều chỉnh cho phù hợp.

Đoạn  trích Gia phả chữ Hán nói về ông Đức Trung bị sát hại: 

時本社正 村人丁氏執金吾爲本社先紙恐将公... 

Thời bản xã chính thôn nhân Đinh thị chấp kim ngô vi bản xã tiên chỉ khủng tướng công ...

Nghĩa Việt của các cụm từ Hán liên quan

-         Nhân Đinh thị: Người họ Đinh

-         Chấp kim ngô:  Người có quyền uy.

-         Vi bản xã tiên chỉ: Là người có chức vị danh vọng, đứng đầu hàng xã thời xưa.

Dịch: Thời bản xã, thôn Chính người họ Đinh giữ binh khí chiến đấu hiện là Tiên chỉ xã đã khủng bố Tướng công... 

Như vậy theo đề nghị của người biên dịch: xin sửa cụm từ Viên tiên chỉ Đinh Kim Ngô thành: Viên tiên chỉ người họ Đinh...

Người biên dịch đã xem xét kỹ lại phần nói về Đinh Kim Ngô trang 11 GP 2018 như sau:

- Phần đã viết: Viên tiên chỉ xã Đinh Kim Ngô…

(Ghi chú: đây không phải là 1 người cụ thể có tên Kim Ngô. Trong bản chữ Hán: nhân đinh thị chấp kim ngô vi bản xã tiên chỉ - nghĩa là: Người họ Đinh có quyền uy trong làng, hiện là Tiên chỉ bản xã. - GP không chỉ đích danh cụ thể)

- Người biên dịch đề nghị sửa lại thành: Viên tiên chỉ xã người họ Đinh…

Người biên dịch đã tham khảo xin ý kiến bác Mạnh Hùng (Ngoại tôn đời 12, tại Canada), bác đã nêu ý kiến và bổ sung như sau:

Đúng như Thiện đã tìm thấy "phép quan nhà Hán có chức chấp kim ngô 執金吾"

"chấp kim ngô 執金吾" thực ra là một chức quan nhà Đông Hán  mà 武榮 Vũ Vinh là một ví dụ. 

Như vậy có thể hiểu "chấp kim ngô 執金吾" hay người cầm quyền trượng (mạ vàng), Anh ngữ  là Bearer of the Gilded Mace hay Bearer of the Mace: nghĩa là người có quyền uy;  theo ngữ cảnh của gia phả thì đúng ông tiên chỉ họ Đinh trong xã. 

Quyền trượng là một vật dụng thời Trung cổ, hiện vẫn còn dùng trong nghi lễ ở phương Tây như tại quốc hội Canada hay tại các đại học, biểu tượng cho uy quyền.

(Quyền trượng trong Quốc hội Canada hay trong nhưng lễ tốt nghiệp ở đại học).

Mace còn là những binh khí như các loại chùy mâu, nhưng không phải là nghĩa trong ngữ cảnh của gia phả. (Hết trích dẫn)

Kết luận: Sau khi khảo cứu lại tài liệu Gia phả chữ Hán, các tác giả bài viết này đề nghị Ban biên tập Gia phả họ Cao Trần điều chỉnh câu chữ cho phù hợp với nội dung câu chữ mà tổ tiên để lại cho đời sau.