VẤN ĐỀ VIỆT HÓA BÀI VĂN TỀ VÀ VIẾT BÀI VỊ NGƯỜI QUÁ CỐ

 Biên tập viên

ĐẶT VẤN ĐỀ

Từ trước tới nay ông cha ta khi soạn Văn tế hoặc viết bài vị người quá cố, thường sử dụng dạng hành văn cổ. Trong đó có các từ Hán Việt. Các ngoại ngữ thường có cấu trúc: tính (trạng) từ trước, danh từ sau.

Ví dụ theo cấu trúc Hán Việt: Việt Nam Quốc. Còn tiếng Việt: Nước Việt Nam. Hoặc: Cố phụ. Nghĩa tiếng Việt: người cha vừa mới mất. Tế lập phục, hiểu theo phong tục Việt: là lễ tế phát tang. Linh sàng: nghĩa là cái giường cho linh hồn nằm. Linh vị: vị trí đặt thẻ bài thờ người đã chết. Cô ai tử: nghĩa tiếng Việt là người con đã mất cả cha và mẹ …

 Gần đây một số Cơ quan Văn hóa cấp huyện hoặc cấp tỉnh đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến các vị cao tuổi có kiến thức văn hóa và chữ Hán Nôm, cùng các chuyên gia, đánh giá và đưa ra phương án Việt hóa các bài Văn tế và ghi bài vị thờ cúng người đã khuất. Sau đâu Biên tập viên Họ Cao Trần, xin đề xuất và mong được góp ý để khi dự các đám tang, nghe đọc văn tế hiểu ngay được các câu từ mà trước đây các quý vị còn thắc mắc. Tất nhiên không tránh khỏi ý kiến trái chiều, kính mong các vị lượng thứ.

 ĐOẠN MỞ ĐẦU VĂN TẾ VIỆT HÓA

 Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. Tỉnh Nam Định, huyện Giao Thủy, xã Giao Tiến. Xóm 12.

Hôm nay: ngày  tháng   năm (Tý, Sửu, Dần…). Tức là ngày: …..

Người con trai mất (cha, mẹ, hoặc cả cha và mẹ) là ông: Cao ….

Vâng mệnh dòng họ Cao Trần và trước ban thờ người mẹ (cha) vừa quá cố là cụ Hoàng Thị XX… Hiệu Diệu YY… Sinh năm: 19?? (GT??) mất hồi: ?? giờ ngày ?? tháng ?? năm (ĐD) tức là ngày:  tháng   năm  202? Dương lịch. Hưởng thọ 99 tuổi.

Dòng họ Cao Trần cùng gia đình con cháu tổ chức Lễ tế phát tang và báo tang, về việc người mẹ (cha) của chúng tôi vừa qua đời, cùng họ hàng nội ngoại, người thân, thông gia và toàn thể bà con bạn bè xa gần, được biết.

Con cháu chắt nội ngoại thuộc hàng chịu tang cụ bà (ông), có danh sách như sau:

-         Con trai:

-         Con dâu:

-         Con gái:

-         Con rể:

-         Cháu nội trai:

-         Cháu dâu nội:

-         Cháu nội gái:

-         Cháu rể:

-         Cháu ngoại trai:

-         Cháu dâu ngoại:

-         Cháu ngoại gái:

-         ...

Ghi chú: Những chữ gạch chân trên đây cần soạn lại theo từng đám cụ thể.