ĐẦU XUÂN MẬU TUẤT HỌ CAO TRẦN CÓ HAI CHI HỌ KHÁNH THÀNH TỪ ĐƯỜNG

Tích Thiện Đường

Với quan niệm từ xa xưa ông cha ta đã từng suy nghĩ và làm điều tâm linh:

Từ đường lăng mộ ông cha

Sửa sang tôn tạo ít ra bằng người.

Sau những năm dài chiến tranh giặc dã đói kém, việc thờ tự, lămg mộ, cúng giỗ Tổ tiên chỉ gói gọn ở mức khiêm tốn, chi phí tối thiểu ít huy động đóng góp quá sức của con cháu. Đến nay cuộc sống mới mở cửa làm ăn phát triển kinh tế, con cháu nhiều người phát tâm công đức nhớ về cội nguồn tri ân tiên tổ. Dòng họ Cao Trần đã xây dựng được hệ thống nhà thờ 4 cấp: Họ Cả, Họ Phái, Tiểu Phái, Nhánh (Chi) họ, rất khang trang và uy linh.

Ngày mùng Mười tháng Giêng, năm Mậu Tuất, Họ Cao Trần long trọng tổ chức lễ khánh thành hai ngôi từ đường của hai chi họ:

Ngôi thứ nhất Tích Thiện Đường, thờ tổ Cao Đăng Long (còn gọi là Cụ Nhiêu, trưởng chi họ là ông Cao Kim Ánh, KS Địa chất hiện đã nghỉ hưu và sinh sống cùng gia đình ở TX Phú Thọ) tự Tích Thiện đời thứ 8, thuộc Phái Trưởng (Giáp Phái), cành Cả. Tích Thiện Đường tọa lạc trên đất của Tổ tiên tại xóm 10 thôn Việt Dũng (nay gọi là thôn Quyết Tiến xã Giao Tiến huyện Giao Thủy NĐ. Với sự thành tâm tiến cúng và đóng góp của các thế hệ con cháu của Tổ, công trình đã tiếp nhận được lượng kinh phí là 450 triệu đồng, vượt mức dự kiến ban đầu của Ban kiến thiết là 100 triệu đồng (số dư tiến cúng ngày khánh thành là 20 triệu đồng). Ngày khánh thành Tích Thiện Đường, các thế hệ con cháu làm ăn sinh sống xa quê: từ Lào Cai, Phú Thọ, Hà Nội và nhiều tỉnh thành khác về đông vui từ rất sớm, trong không khí thắm đượm tình huyết thống. Sau lễ dâng hương chiêm bái Tổ, ngắm nhìn công trình Từ đường mới, gặp nhau tay bắt mặt mừng cùng ôn lại nhiều kỷ niệm mà lòng rưng rưng mừng vui khôn xiết.   

Lương Phúc Đường

Ngôi từ đường thứ 2: Phúc Đường Lương, thờ cụ Cao Đức Vang hiệu Phúc Lương, đời thứ 9, con của tổ Cao Đức Thiệm, cháu tổ Cao Đức Trứ, chắt của tổ Cao Đức Mậu (Ất phái, cành Cả). Phúc Lương Đường được xây dựng trên đất của cụ Cao Trung Tôn (đời thứ 12, đã quá cố), ở xóm 1, thôn Thống Nhất (nay gọi là thôn Hùng Tiến). Dự kiến ban đầu, mỗi suất đinh ở tuổi trưởng thành đóng góp 10 triệu đồng. Lượng kinh phí đóng góp và tiến cúng Ban kiến thiết nhận được là 380 triệu đồng, mua sắm và tiến cúng đồ thờ là 120 triệu đồng. Số tiền công đức ngày khánh thành là 32 triệu đồng. Sau khi cân đối, số tiền còn dư khoảng 75-80 triệu đồng. Điều đáng trân trọng ở đây được cả dòng họ Cao Trần ghi nhận đó là công tác tổ chức bài bản khoa học, tuân thủ theo nghi lễ văn hóa địa phương và dòng họ. Mọi việc không phô trương, tiết kiệm và mọi chi phí đều có tính thiết thực. Người tổ chức và thực hiện nhiệm vụ cao cả đó là ông Cao Quang Chức, chắt đời thứ 5 của Tổ Lương Phúc. Tôi may mắn được tham dự từ lễ yên vị Tổ, mời nhà chùa về làm lễ cầu an và yên vị Tổ. Lễ tế Cáo yết, gia đình tự tổ chức đội tế 3 ban, rất bài bản. Hầu hết số con cháu tham gia đội tế lần đầu của gia đình tuổi đời còn rất trẻ. Dưới sự hướng dẫn của cụ Giáp, ông Quy, đội tế tập trước 3 buổi. Ngày mùng 9 tháng Giêng lễ tế Cáo yết được tiến hành rất trang trọng. Trong các buổi tế lễ, ở Giao Tiến mọi người rất hào hứng tập trung quan sát các ban tế nữ, gồm các thế hệ cháu dâu, cháu gái, trang phục ban tế nữ rất đẹp, màu đỏ cao sang lộng lẫy, bước đi uyển chuyển điệu đàng, mà tôn nghiêm. Ban tế nữ của gia đình có 2 cháu dâu là thành viên chủ chốt của đội tế dòng họ Cao Trần là cháu Quyên (Đại) và cháu Loan (Học). Ban tế nam cũng lo lắng cho từng vị trí, tập trung hơn cả là vị trí Tư Nghi (chú Bình) và vị trí Đọc Văn (chú Giang). Lễ tế mừng 

chính thức diễn ra hồi 8 giờ ngày Chủ Nhật mùng Mười tháng Giêng, sau lời khai mạc, tri ân công lao khởi nghiệp của Tổ tiên trong quá khứ, của ông Cao Quang Chức là lễ dâng hương của dòng họ Cao Trần do hai cụ Cao Trần Hoàn và cụ Cao Trần Xông, đời thứ 10 đồng chủ trì. Tiếp theo là tuần Lễ tế mừng ngôi từ đường mới: Phúc Lương Đường, Cửu Đại Tổ. Đội tế 3 ban,  2 ban nữ một ban nam, gồm những thành viên chuyên nghiệp của đội tế dòng họ Cao Trần, Chủ tế là cụ Cao Đăng Thiện, Đông chủ là thím Mai (Vĩnh), Tây chủ là cụ Lâm (Rựng). Sau 3 tuần tế theo nghi tức truyền thống, dâng hương, dâng lễ vật, dâng rượu, đọc chúc văn, ca công, dưới sự chiêm ngưỡng của quan khách con cháu xa gần, vừa cảm động vừa linh thiêng. Sau lễ tế là lễ dâng hương chiêm bái Tổ của các đoàn đại biểu: Phải Tổ, Cao Đức Thiệm, các thế hệ con cháu, trai dâu gái rể của cụ Cai Xướng, các thế hệ con cháu của cụ Cao Đức Xương từ Thanh Hóa, Hà Nội, Đà Nẵng cùng gia đình thông gia của ông Long, ông Hải. Các đoàn đại biểu của xóm đội, các đoàn đại biểu bà cô cháu gái về dự rất đông vui.

Ngày đầu xuân, ngày gặp gỡ và hướng về cội nguồn, trong bữa liên hoan thụ lộc mừng thành công việc hiếu nghĩa bên ngôi từ đường sau chén rượu nồng ngà ngà men say. Các thế hệ cháu con trong dòng họ lại hẹn gặp mặt nhau trong các dịp công đức nhiều công trình tâm linh hiếu nghĩa tiếp theo.